,,We moeten wel”, zegt Ellen Huijbers, medisch directeur van DOH en huisarts in Geldrop. ,,Mijn angst is dat men weer stopt, omdat het niet meer nodig lijkt. Dat zou heel erg jammer zijn. Het coronavirus is nog niet weg.” Huijbers wijst erop dat het in het najaar vaak drukker wordt in wachtkamers. ,,Hoe zorgen we er dan voor dat bezoekers op 1,5 meter afstand van elkaar blijven? Als je een deel van het spreekuur via beeldbellen afhandelt, hoeven veel minder mensen naar de praktijk te komen.”

Tussen nu en begin komend jaar wordt het huidige ‘keteninformatiesysteem’ van alle praktijken van DOH, PoZoB en SGE in de regio vervangen door eentje waarin beeldbellen met patiënten een standaard optie is. Ze moeten dan zelf nog wel voor computers met geluidskaarten en webcams zorgen. Hetzelfde geldt voor de patiënten. ,,Ook als de techniek er is, kost dit artsen en patiënten in het begin extra moeite. We willen hen hierbij begeleiden.” DOH heeft hiervoor rijkssubsidie aangevraagd.

Huijbers was altijd al groot voorstander van ‘e-health’, van (meer) digitaal werken dus. ,,We moeten de groeiende werkdruk de baas blijven.” Door de vergrijzing neemt het aantal Nederlanders met een chronische aandoening als diabetes en hart- en vaatziekten met 3,5 procent per jaar toe. Of beeldbellen in dat opzicht helpt de werkdruk te verlagen, is nog wel de vraag. Want juist onder chronisch zieken bleef het gebruik van beeldbellen in coronatijd achter, aldus Nivel. En bij prostaatcentra van Anser bleek dat digitale consulten juist extra tijd kostten, omdat artsen meer vragen moesten stellen. ‘Ze misten de beweging waarmee patiënten hun spreekkamer in komen, mimiek en het oogcontact, zelfs als er gebruikgemaakt werd van beeldtelefoon’, aldus uroloog Chris Bangma op de Anser-site.

Voor huisartsenpraktijken zit de tijdwinst vooral in andere vormen van digitaal werken, verwacht Huijbers. ,,Denk bijvoorbeeld aan mensen die zich zorgen maken over een verdacht plekje op hun huid. Zij kunnen een foto naar de praktijk mailen met wat uitleg over hun klacht. De arts kan die dan bekijken op het moment dat het hem goed uitkomt, en zijn tijd beter indelen.”

Ouderen komen relatief vaak bij de huisarts. Kunnen zij wel ‘mee’ in ontwikkelingen als beeldbellen, vroegen de directeuren van huisartsengroep PoZoB zich na het uitbreken van de coronacrisis af. Van praktijkondersteuner Toos van Munster uit Deurne hoorden ze dat leeftijd niet alles zegt.

Beeldbellen met patiënten, ook praktijkondersteuner Toos van Munster uit Deurne begon er voor het eerst mee na het uitbreken van de coronacrisis. Tot haar verrassing had de 87-jarige José Groen er geen enkele moeite mee. ,,Terwijl diezelfde dag een patiënt van 61 tegen mij zei: ‘Daar begin ik niet meer aan’.”

Voor José Groen zelf is het eigenlijk vanzelfsprekend, digitaal bezig zijn. ,,De computer is mijn vriend. Ik zou niet meer zonder kunnen.” Ze zegt het lachend, maar ze meent het. ,,Elke ochtend begint met een half uurtje op de laptop, even het nieuws kijken. En sinds corona gaat álles via de computer.”

Voor ‘corona’ ging Groen bridgen bij gemeenschapshuis Den Draai en de soos Asteffekan kan in Deurne. ,,Op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag. En dan zit ik ook nog in een klein clubje waarbij we bij iemand thuis spelen. Naar de gymclub ga ik twee keer per week, en ik zit op yoga. En elke zondag ga ik naar mijn dochter in Eindhoven.” Ze moet haar man al 34 jaar missen, daarom zijn die contacten extra belangrijk. ,,Ik ben wel goed bezig”, constateert ze droogjes. Maar toen kwam dus corona. ,,Gelukkig ging het bridgen wel door. Degenen die dat kunnen doen dit nu via StepBridge op internet.” En dat zijn er genoeg: ze laat op haar laptop zien dat er nu achttien ‘tafels’ met ieder vier personen actief zijn.

Groen moet ook elk half jaar naar de huisartsenpraktijk, voor controle van haar schildklier. Door corona kon haar afspraak van 1 maart niet doorgaan. Toen praktijkondersteuner Toos van Munster haar op de vaste telefoon belde en voorstelde om te beeldbellen, was ze daar meteen voor in. Van Munster: ,,Ze kon al facetimen, maar ik werkte met een ander, extra veilig systeem. Dat bleek geen punt. Ongelofelijk, binnen drie minuten zag ik haar vol in beeld, met glimlach en al.” Allebei vinden ze beeldbellen veel fijner dan gewoon bellen. Van Munster: ,,Je ziet emotie, hoe mensen zijn.” Van Munster noemt José Groen een ‘voorloper’. Zelf vindt de Deurnese het niet zo bijzonder. ,,Iedereen kan dit. Als je de instructies goed leest, kun je alles. Als je maar wílt.”

Van Munster ging met behulp van haar thuiscomputer beeldbellen, toen ze door corona thuis moest werken. ,,Bij de helft van de patiënten lukte dat. Bij de andere helft lukte het niet. Soms vanwege technische problemen: er zijn nog veel ouderen die geen computer of smartphone hebben. En soms lukte het niet omdat mensen het niet wilden.” Inmiddels kan Van Munster weer op de praktijk werken. ,,Maar omdat daar de apparatuur ontbreekt, ben ik weer met beeldbellen gestopt. Eeuwig zonde vind ik dat. Wan?t ik weet zeker dat we hiermee betere zorg kunnen bieden, bij een gedeelte van de patiënten.? Met name jongeren hoeven niet eerder van hun werk te komen en naar de praktijk toe te rijden”, zegt Van Munster. ,,En nu is het nog zo dat we bij veel mensen tijdens het consult de bloedglucosewaarden en de bloeddruk meten. Maar mensen kunnen dat tegenwoordig ook gewoon thuis doen. Dat laat ons als praktijkondersteuner de tijd om het te hebben over datgene waar het echt om gaat: de levensstijl, wat mensen zelf kunnen doen om fitter en gezonder te worden.”